آساک مهمترین وسیله کشاورزی سنتی

 

آساک چیست؟Asak

به جرات می توان گفت آساک ، مهمترین وسیله کشاورزی سنتی در روستای کلاته بالا است که با آن زمین را شخم می زنند وبه اصطلاح محلی گو رونی(یعنی با گاو زمین را شخم زدن) می گویند .بعد از اختراع آساک و رونق کشاورزی در کناردامپروری و نساجی ،اقتصاد در این روستا شکوفا گردید.

اجزای آساک به شرح ذیل می باشد

1-دسته Dasteh

2-القر Algher

3-کوم koom

4-گاز Gaz

5-پی رسمو pi res moo

6-آهن Ahan

7-میخ سر آساک Mikh sar Asak

8-روجن Roojan

9-مشته moshteh

10-میخ پی رسمو mikhe Pi res moo

11-لم Lam

آساک به وسیله دیگری به نام جق joghوصل است .که جق روی گردن گاوها بسته می شود و جق شامل اجزای مختلفی به شرح ذیل است

1-جق jogh

2-منجی 4عدد men ji

3-جق لک jogh lak

4-سم بند samband 

اگربه جای یک جفت گاو بخواهند با یک جفت الاغ زمین را شخم بزنند به وسیله دیگری به نام گردنی احتیاج دارند که کار ،کوهان گاو را انجام می دهد ونمی گذارد جق از گردن الاغ به عقب بیاید

گردنی شامل دو قسمت می باشد

1-گردنی Gardani

2-میخ گردنی mikhe gardani

 

جهت اینکه استقامت آساک را بالا ببرند به آن لم Lam می زنند .

لم زدن یعنی با چرم پوست گاو ، فلز یا در سال های اخیر با جیریا لاستیک به دو طرف پی رسمو وصله می زدند تا از سایش آن جلوگیری کنند.

انواع آساک:

1-آساک کم دم :یعنی آساکی که ناف آن (قوس آساک) به زمین نزدیک باشد.

در عکس زیر ناف آساک را لم دادن تا از سایش آن جلوگیری کنند

2-آساک سنگی(سنگین) : آساکی که جهت زمین های سفت ،آوه (زمینی که آبیاری می شود)وبند سار

بکار می رود.

3-آساک چورتین: آساکی است سبک وکم وزن که با آن زمین های دیم (زمینی که آبیاری نمی شود)را شخم می زنند

اصطلاحاتی که در مورد آساک بکار می رود:

الف –اگر گاز آساک(گوه) شل شود می گویند آساک بشایده (Be shay deh )

ب-اگر میخ هایی که آهن را به پی سمو متصل می کند شل شود می گویند پی رسمو خاک بر سر شده

ج-اگر قوس دسته آساک رو به جلو باشد(محدب) می گویند آساک سواره است

د-اگر قوس آساک رو به عقب باشد می گویند آساک پشت وا است (عکس فوق آساک چورتین وپشت وا)

آهن آساک دو نوع است فولادی و ریگی (فولای بسیار شکننده شبیه چدن)

زمانی که نوک آهن کند می شود آن را رگ Regمی دهند یعنی تکه ای فولاد به وسیله آهنگران به نوک آهن اضافه می نمایند

با تشکر ویژه از آقای محمد بهارنو که ما را در تهیه مطلب یاری نموده اند

مطلب اختصاصی از وبلاگ روستای کلاته بالا

توجه:هر گونه انتشار وکپی با ذکر منبع بلامانع است